De 7 meestgemaakte taalfouten

Wat zijn taalfouten?

De naam zegt het al: bij taalfouten gaat het om fouten in taal. Bijvoorbeeld grammaticale fouten of woorden die verkeerd gebruikt worden. Denk aan een dt-fout of een verkeerd verwijswoord. Gaat er nog geen belletje rinkelen? 🚨 Geen zorgen, verderop in deze blog lees je meer over verwijswoorden.

Naast taalfouten heb je ook spel- of typfouten. Een typfout is een tikfout. Deze maak je per ongeluk tijdens het typen van een tekst. Je weet heus hoe het wél moet. Een spellingscontrole in Word of Google Docs is dan je redder in nood. 🦸

Bij een spelfout – je raadt het niet – overtreed je de spellingsregels. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van een spatie, terwijl het woord wat je gebruikt een samenstelling is. Waar je bij een typfout weet hoe het zit, is dat bij een spelfout niet het geval. Gelukkig komt daar na het lezen van deze blog verandering in.

7 veelgemaakte taalfouten

Niet één, niet twee, niet drie… We zetten 7 veelgemaakte spelfouten voor je op een rij. 

1. Samenstellingen 

In het Nederlands schrijven we twee of meer woorden die samen een nieuw woord vormen aan elkaar. Hoe langer het woord, hoe sneller we onnodige spaties gebruiken. Woorden als langetermijndoelen, socialmediakanalen en rodewijnglazen schrijf je écht aan elkaar. Tenzij je wijnglazen hebt met een rode kleur. Dan heb je rode wijnglazen. Mijn motto: zeg nee tegen een spatie of twee. Als je dat vaak genoeg tegen jezelf zegt, gaat het niet meer mis.

Heb je te maken met een klinkerbotsing? Dan moet je wel een koppelteken gebruiken, zoals bij auto-ongeluk. Over botsingen gesproken. 😉 Wil je de leesbaarheid verhogen? Dan mag je altijd een koppelteken gebruiken.

2. Dt-fouten 

Dt-fouten hebben alles te maken met werkwoordspelling. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: in de tegenwoordige tijd wordt er nooit een ‘d’ toegevoegd achter de stam. De stam bepaal je door ‘en’ van het werkwoord af te halen.

Geen t toevoegen aan de stam:

• Als ‘ik’ het onderwerp van de zin is: ik word of ik schrijf.
• Als het een vraagzin is met ik. Word ik? Schrijf ik?
• Als je of jij achter de persoonsvorm staat. Word jij? Schrijf jij?

Tip: vervang het werkwoord met ‘lopen’ en spreek het hardop uit.

Voeg wél een t aan de stam toe als het onderwerp:

• Je of jij is en dit voor de persoonsvorm staat: jij maakt, jij schrijft
• U is: u maakt, u schrijft
• Een derde persoon is: Jordy maakt, onze collega schrijft.

Eindigt de stam al op een d? Dan voeg je alsnog een t toe. Bijvoorbeeld: jij wordt, zij rijdt, hij onthoudt.

Verleden tijd

In de verleden tijd kan er zowel ‘de’ als ‘te’ aan het werkwoord worden toegevoegd. Maar twijfel je welke juist is? Dan is ‘t kofschip een handig ezelsbruggetje. Zit de laatste letter van de stam in ‘t kofschip? Dan voeg je ‘te’ toe. Zit de laatste letter van de stam er niet in? Dan voeg je ‘de’ toe.

Neem het werkwoord ‘stoppen’ als voorbeeld. De stam eindigt op een ‘p’. Deze komt voor in ‘t kofschip. Dus voeg je ‘te’ toe en weet je zeker dat ‘stopte’ klopt. Goed om te weten: alleen de medeklinkers van ‘t kofschip tellen mee. 

3. Beseffen, irriteren en ergeren 

Irriteren en beseffen zijn géén wederkerende werkwoorden. Dit betekent dat je het werkwoord niet kunt combineren met een voorzetselvoorwerp (een vast voorzetsel dat verbonden is met een werkwoord). Dat is bijvoorbeeld wel het geval bij de wederkerende werkwoorden ‘instemmen met’ of ‘ontlenen aan’.

Ik besef me dat het lastig is… Nee. Ik besef dat het lastig is. Zonder ‘me’. En je kunt je dus niet áán iets irriteren. Iets irriteert je. Of je ergert je áán iets. Want ergeren is wel een wederkerend werkwoord. Snap jij het nog? 🤷‍♀️

4. Hun als onderwerp van een zin 

Hun willen, hun zijn… Voor eens en altijd: hun mag nooit het onderwerp van een zin zijn. Wat dan wel? Ze of zij. Ze willen, zij zijn. Hun mag wel als het het meewerkend voorwerp is van de zin en je er een voorzetsel bij kunt denken. Ik geef hun het boek. In je hoofd kun je er het woordje ‘aan’ bij denken.

5. Het verkeerde verwijswoord

Wanneer gebruik je die of dat? Hoewel de regels simpel zijn, gaat het vaak fout. Daarom de belangrijkste twee regels nog even op een rij:

• Je verwijst met die naar een de-woord.
• Je verwijst met dat naar een het-woord.

De bank die ik wil…
Het boek dat daar ligt…

De volgende keer dat je ‘Een schaap met witte voetjes, die drinkt zijn melk zo zoetjes’ hoort, denk je wel twee keer na voor je meezingt. 🐏

6. Bezittelijke voornaamwoorden: jou of jouw 

Bezittelijke voornaamwoorden… Het is misschien even geleden dat je ervan hebt gehoord. Of misschien heb je er nog nooit van gehoord. Deze woorden geven de relatie aan tussen een persoon, dier of ding en een zelfstandig naamwoord.

'Dat is jouw kop thee' en 'dit is jouw boek'. Het woord ‘jouw’ geeft in dit geval dus een bezit aan. Gaat het niet over een bezit? Dan schrijf je jou, zonder w. Bijvoorbeeld als ik jou gisteren in de stad heb gezien. In dat geval is jou een persoonlijk voornaamwoord. 

7. Te veel of teveel?

Met spatie of zonder: het gaat vaak verkeerd. Gelukkig is het niet zo moeilijk als het lijkt. Te veel betekent: overdreven veel. Dat is bijvoorbeeld het geval als je schrijft: “Hij heeft te veel snoepjes gegeten.” 🍬 Of in mijn geval: “Ik heb te veel M&M's gegeten.”

Tip: kun je te veel vervangen door te weinig? Dan komt er altijd een spatie.

Gaat het over een overschot? Dan schrijf je het zonder spatie. Er is bijvoorbeeld een teveel aan zonnestroom op dit moment.